Penaber, Kürtçe kökenli bir kelime olup “mülteci, sığınmacı, yer değiştirmiş kişi” anlamına gelir. Özellikle savaş, çatışma veya zorunlu göç nedeniyle yerinden edilen insanlar için kullanılır. Dilimizde daha çok “sığınmacı” anlamında geçer ama Kürtçe’de aslında “yer değiştirmiş, kalacak yeri olmayan” demektir. Toplumsal ve tarihsel bir ağırlığı vardır, çoğu zaman acı ve çaresizlikle yan yana anılır.
Penaber, Kürtçe’de “sığınan, kaçan, göç eden” demek. Siyasi ve sosyolojik bir kavram olarak ele alınmalı, çünkü sadece coğrafi hareketlilik değil, aynı zamanda kimlik, aidiyet ve zorunlu yer değiştirmeyi de anlatıyor. Türkiye’de özellikle Doğu ve Güneydoğu’dan gelen göçler bağlamında çok duyulan bir kelime. Hem dilde hem de hafızalarda acı bir gerçeği temsil eder.